Ontdek de 5 Kosha's en kom dichterbij je spirituele kern

In de yogafilosofie worden de vijf Kosha’s gebruikt om de vijf lagen van ons bestaan aan te duiden. De Kosha’s zijn energielagen die invloed hebben op onze gezondheid en welzijn. Deze lagen kun je ervaren om uiteindelijk bij je diepere kern van Innerlijke Wijsheid uit te komen en de Eenheid met alles wat leeft te voelen.

We zijn veel meer dan een fysiek lichaam met gedachten. In dit artikel duiken we diep in de 5 Kosha’s.

Wat zijn de Kosha's?

Het woord Kosha’s betekent Sheath, schil of laag’ en wordt ook energielichaam genoemd. De Kosha’s worden benoemd in belangrijkste teksten waar de yogafilosofie uit ontstaan is (de Upanishads). Ze leren ons dat we bestaan uit verschillende lagen en dat ons welzijn en gezondheid op deze verschillende lagen aan te duiden is.

Door kennis te maken met de Kosha’s en ze ook in jezelf te ervaren, ga je jeZelf zien zoals je bent: een multi-dimensioneel wezen.

Om aan te duiden wat de Kosha’s zijn gebruik ik vaak een metafoor van het water in een meer.

Het water in een meer

Een metafoor die ik graag gebruik om de lagen van je bestaan uit te leggen is het water in een meer.

Stel je vaart met een bootje met stromachtig weer over het meer. Je ziet het water en de golven.
Stel je vaart met een bootje met stralend weer over het meer. Je ziet het water, je eigen weerspiegeling en de weerspiegeling van de bomen.
Stel je legt je bootje met stralend weer voor anker en kijkt in het water. Je ziet je eigen reflectie, maar ook de vissen die in het water zwemmen.
Stel je springt in het water. Je voelt de nattigheid. Af en toe neem je een duik om te voelen hoe het is onder water.
Stel je hebt een duikset met zuurstoffles en je zwemt rustig voor een langere tijd onder water. Je observeert de vissen. Je ziet duidelijk een andere wereld.

Het water en het leven onder water is op elk moment aanwezig. Maar je ervaart het anders. Zo zie ik ook de werking van de vijf lagen van je bestaan.

De 5 kosha's

Annamaya Kosha – De fysieke laag
Pranamaya Kosha – De energetische laag (Prana)
Manomaya Kosha – De mentale laag
Vijnanamaya Kosha – Laag van Innerlijke Wijsheid
Anandamaya Kosha – Laag van Eenheid

1. Annamaya Kosha – De fysieke laag

Het fysieke lichaam, de Annamaya Kosha, is de buitenste laag. Het is belangrijk om goed voor je lichaam te zorgen. Het bepaalt immers voor een groot gedeelte hoe je je voelt. Alles wat je eet, hoeveel je slaapt, hoeveel je beweegt, hoe je anderen aanraakt etc. heeft impact.

Je hebt vast wel eens een nachtje doorgehaald in de kroeg. Weinig slaap, slechte voeding en drank. De volgende dag ben je niet ‘de beste versie van jezelf’.

Dit wordt vaak gezien als een uitzondering, maar beweeg jij elke dag minimaal 60 minuten? Eet je voldoende groente en drink je genoeg water? Slaap je minimaal 7,5 uur? Je lichaam heeft het nodig.

2. Pranamaya Kosha - De energetische laag

Pranamaya Kosha, de energetische laag, is onze prana, chi, qi en levensenergie. Het is de sturende kracht achter elke handeling en activiteit die we doen.

Deze laag is nauw verbonden met onze ademhaling. Misschien heb je wel eens ervaren hoe een ademhalingsoefening ervoor kan zorgen dat jouw energie verandert. Bijvoorbeeld actiever, meer gefocust of juist kalmer.

Onbewust kan je spanning vasthouden in je lichaam waardoor je energie niet meer vrij kan stromen. Vaak weet je niet eens precies waar dat zit. Je ademhaling kan zorgen voor een juiste verdeling van energie.

3. Manomaya Kosha - De mentale laag

Manomaya Kosha is de laag van gedachten en gevoelens. Ingesleten patronen en reacties zorgen voor automatische gedachten. Deze laag zorgt ervoor dat gevoelens, gedachten, indrukken en ervaringen verwerkt worden. In deze laag voelen we pijn en plezier.

Alle lagen zijn met elkaar in verbinding. Als je pijn hebt in je fysieke lichaam, zullen je gedachten snel afgeleid zijn. Ervaring uit het verleden zorgt ervoor hoe jij met discomfort omgaat.

Waarom vind je iets eng?
Waarom irriteer je je ergens aan?
Waarom word je boos of verdrietig?

We zijn in onze maatschappij veel bezig met onze gedachten en hangen daar waarde aan. Maar gedachten zijn nooit objectief.

Doordat de andere lagen van ons (te) weinig aandacht krijgen, kunnen gedachten makkelijk de overhand nemen wat zich uit in overmatig piekeren of overdenken. Dit kan zorgen voor een slechtere ademhaling en blokkades in het energetische lichaam.

Natuurlijk hoef je je gedachten niet stop te zetten.
Je kan leren je gedachten te sturen.

Lees meer: Wat is het ego? 5 vragen beantwoord

4. Vijnanamaya Kosha - Laag van Innerlijke Wijsheid

Op het moment dat je lichaam ontspannen is, je energie door kan stromen en je gedachten rustig zijn, kan je de laag van je Innerlijke Wijsheid ervaren – Vijnanamaya Kosha.

Aangezien we in een wereld leven die continu vraagt om aandacht, is het onwaarschijnlijk dat je je altijd kan laten navigeren door je Innerlijke Wijsheid. Hoe vaker je oefent, hoe sneller je merkt dat je kan luisteren naar antwoorden vanuit deze laag.

Let op dat Innerlijke Wijsheid iets anders is dan het fenomeen ‘dit voelt goed, dus ik doe het’. Dit gevoel kan namelijk onbewust beïnvloed zijn door gedachten en niks te maken hebben met Innerlijke Wijsheid.

5. Anandamaya Kosha - Laag van Eenheid

Anandamaya Kosha, de laag van Eenheid is de diepste laag waarbij je een ‘nieuwe wereld’ ervaart voorbij wat je ooit hebt waargenomen. De metafoor van het water laat je de wereld onderwater ervaren en je voelt hoe via het water alles verbonden is.

Nadat je alle lagen van jezelf hebt gepeld en je in de diepste laag bent aangekomen, merk je dat er niet iets is als een individu. In de diepte van jeZelf ben je gelijk aan en hetzelfde als elk wezen op aarde.

Het woord ananda betekent bliss. Je ervaart je meest authentieke Zelf en de gelukzaligheid van het leven.